اورامان در ویترین جهانی - مهسان بلاگ

اینجا گذر زمان بی معنی است هر گوشه از آن هر تکه ای از آن را که می نگری به واقعیت پیوستن تعریفی است که در کتاب ها از بهشت خوانده ای، آری اینجا هورامان است، سرزمین خورشید، سرزمین نور و رنگ و اصالت.

حال که به این مکان سحرآمیز وارد شده ای خوب گوش بسپار به نوایی که از دور دست به گوش می رسد، این جا صدایی نیست جز صدای آواز آزادانه پرندگان، صدای آب صدای طبیعت و صدای مردمانی زلال تر از آب روان، این جا هورامان سرزمین اصالت ها و نواها است.

صبح هنگام خورشید سایه گرم و پر مهرش را بر قلمرو خود می پراکند، به آدمی جانی دوباره می بخشد و آن ها را برای شروع روزی دیگر به تکاپو وا می دارد.

اینجا می توان زمان را به عقب برگرداند و به گذشته ها سفر کرد، هنوز هم می توان صبح ها با بوی نان تنوری تازه مست شد و با تماشا کوچ نشینی و عشایری این منطقه غرق در گذشته های دور شد، می توان از زندگی ماشینی شهری فاصله گرفت و دوباره طعم خوب همدلی و با هم بودن را احساس کرد.

شب اما حکایت دیگری دارد، زمانی که سایه شب بر دره و کوه ها هورامان سایه می اندازد سکوت آرام بخشی بر دنیا حاکم می گردد صدایی به گوش نمی رسد الا صدای طبیعت و مردمانی که خسته از تکاپوی روزانه در خانه های خود و یا در پشت بام ها در هوای سرد و خنک منطقه لم داده اند و مشغول بازگویی خاطرات و یا انجام بازی های محلی هستند.

گه گاه در دور دست ها صدای حزن انگیز مردی به گوش می رسد که سکوت شب را همانند انداختن سنگی در برکه ای آرام به هم می ریزد، صدای هوره! نوایی حزن انگیز و آسمانی که از گذر تاریخ هزار ساله همچنان در گوش مردم منطقه نجوا می گردد.

بافت پلکانی این منطقه سبب صفا و صمیمیت همسایگان آن شده است، بام همسایه حیاط خانه دیگری است، می توان روزها زن هایی را دید که با لباس هایی رنگارنگ و به صورت جمعی نشسته و مشغول کلاش بافی یا نخ ریسی هستند، می توان پیرمردها و پیرزنانی را دید که در خلوت تنهایی خود لم داده اند و در اندیشه های دور خود به تماشای تصویری نشسته اند که همه عمر و جوانی خود را در آن سپری نموده اند.

اورامانات نام منطقه ای در بخش اورامان شهرستان سروآباد در غرب استان کردستان است و از غرب به عراق و از جنوب به استان کرمانشاه محدود می گردد و جاده ای به طول 75 کیلومتر آن را به مریوان وصل می نماید.

اورامان در یک قدمی دنیای شدن

مدیر پایگاه منظر تاریخی اورامان در مورد فرایند ثبت دنیای اورامان گفت: از سال 1395 و 1396 پایگاه پژوهشی منظر فرهنگی اورامان در استان کردستان و کرمانشاه راه اندازی شد.

پویا طالب نیا در گفت وگو با ایسنا اظهار کرد: در همان سال اول و بعد از راه اندازی پایگاه پژوهشی منظر فرهنگی اورامان، جمع آوری اطلاعات و مطالعات منطقه در در حوزه های مختلف باستان شناسی، مردم شناسی، معماری، تاریخ، تمدن و ...، طراحی نقشه های سه بعدی از منطقه صورت گرفت.

وی اسم کرد: در سال 1398 با همکاری دفتر ثبت دنیای میراث فرهنگی تهران، داده های جمع آوری شده از منطقه اورامان که به صورت خام جمع آوری شده بود؛ بر اساس فرمت مخصوص پفراینده ثبت دنیای تدوین شد.

طالب نیا ادامه داد: بعد از تدوین داده ها، پفراینده ثبت دنیای هورامان تکمیل و در بهمن 1398 به یونسکو ارسال شد و پفراینده اول مورد تایید یونسکو نهاده شد.

مدیر پایگاه منظر تاریخی فرهنگی هورامانات ادامه داد: در مهر ماه 1399 ارزیاب یونسکو به منظور راستی آزمایی پفراینده ثبت دنیای اورامان و برای بازدید نهایی از منطقه هورامان وارد کشور شد و طی بازدید 10 روزه از روستاهای منطقه هورامانات در استان های کردستان و کرمانشاه تماشا کرد و فرایند تهیه پفراینده ثبت دنیای اورامان را مورد آنالیز قرار داد.

پویا طالب نیا در ادامه سخنان خود از برگزاری جلسه اجلاس سازمان دنیای یونسکو در مورخ 25 تیر تا 9 مرداد اطلاع داد و اضافه نمود: در این اجلاس قرار بر این است در مورد ثبت دنیای اورامان رای گیری و ثبت آن نهایی گردد.

وی با اشاره به اینکه ثبت دنیای اورامان هنوز به صورت قطعی نهایی نشده است، گفت: با توجه به سفر اخیر وزیر میراث فرهنگی به استان کردستان و خبرهای خوبی که در مورد ثبت دنیای اورامان به مردم کردستان دادند، قطعی شدن این پفراینده در چند روز اخیر دور از انتظار نیست.

طالب نیا با اشاره به اینکه این پفراینده کل منطقه اورامانات را در برمی گیرد، توضیح داد: پهنه جغرافیایی منطقه اورامانات شامل شهرستان پاوه و شهرستان جوانرود، بخشی از ثلاث باباجانی و قسمتی از شهرستان روانسر در استان کرمانشاه و در استان کردستان هم شهرستان سروآباد و کامیاران و سنندج است.

وی گفت: وقتی که گفته می گردد منظر فرهنگی، یعنی تعامل انسان با طبیعت در طول تاریخ، و ما بر همین اساس اقدام به ثبت دنیای اورامان نموده ایم و آثار تاریخی، معماری، فرهنگی اورامان را جمع آوری و نشان دادیم که اورامان در طول هزاران سال از سکونت انسان در این منطقه توانسته است خود را با طبیعت تطبیق دهد.

طالب نیا ادامه داد: وجود بافت پلکانی و هوارنشینی و مراسم و جشن های آیینی مانند مراسم پیرشالیار نشان از ادغام آن ها با طبیعت دارد که اثبات کردیم که این ویژگی ها نمونه های منحصر به فرد دنیای است.

وی در مورد نقش ثبت دنیای اورامان در حفظ تاریخ اورامان اضافه نمود: با نهایی شدن ثبت دنیای اورامان، به اسم یک سند دنیای در دنیا ثبت خواهد شد و به اسم یک اثر تاریخی دنیای به همه دنیا تعلق دارد و ثبت و ضبط آن به وسیله یونسکو سبب معرفی آن به سراسر دنیا خواهد شد و به جرات می توان گفت که اقداماتی که در این راستا انجام شده است هیچ ارگان پژوهشی دیگری در دنیا آن را انجام نداده است.

به عقیده این مقام مسئول با ثبت دنیای اورامان برای حفاظت از بافت آن، منظره ها طبیعی و تاریخی و ...به صورت دنیای و بین المللی برنامه ریزی می گردد.

پویا طالب نیا گفت: با نهایی شدن ثبت دنیای اورامان توسعه پایدار در منطقه حاکم خواهد شد، زیرا گردشگران خارجی زمانی که قصد سفر به کشور ایران را داشته باشند اولین سایتی که برای معین مقصد گردشگری خود به آن مراجعه می نمایند سایت دنیای یونسکو است؛ با توجه به وجود 24 اثر دنیای که بیشتر گردشگران به آن ها رجوع و سفر می نمایند بنابراین زمانیکه گردشگران به این سایت مراجعه نمایند اورامان به یکی از مقاصد گردشگری آن ها تبدیل خواهد شد.

وی با تاکید بر این موضوع که ثبت دنیای اورامان سبب ایجاد توسعه پایدار در منطقه خواهد شد؛ اضافه نمود: با جذب گردشگران داخلی و خارجی و حفظ بافت فرهنگی و تاریخی منطقه به صورت بین المللی سبب ایجاد توسعه پایدار مالی در این منطقه ها خواهد شد و سبب فروش بیشتر صنایع دستی و رونق بوم گردی در این منطقه خواهد شد.