گزارش، عظیم ترین حزب مخالف اردوغان در آستانه تغییر - مهسان بلاگ

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران ٬ احزاب جدید داوود اوغلو و باباجان در شرایطی قدم به میدان سیاست نهاده اند که مخالفین قدیمی و پیشکسوت٬ در سالیان گذشته توانسته اند جهت طلایی موفقیت و پیروزی همیشگی حزب عدالت و توسعه را پراز سنگ و مانع نمایند.

به ویژه شکست عظیم یاران اردوغان در انتخابات محلی و واگذاری شهرداری سه قلعه مهم استانبول٬ آنکارا و آدانا به مخالفین٬ این احتمال را تقویت نموده که در آینده٬ جبهه گسترده ای از احزاب مخالف٬ اصطلاحاً قالی را از زیر پای اردوغان و باغچلی بکشند.

به زودی قرار است کنگره حزب جمهوری خلق برگزار و معین گردد که این حزب برای ایجاد تغییرات بنیادین در نظام سیاسی ترکیه٬ چه برنامه هایی دارد. اما با آن که مدت کوتاهی به برگزاری کنگره حزب جمهوری خلق باقی مانده٬ هنوز در خصوص تغییر مشی سیاسی و همچنین احتمال تغییر رهبر حزب٬ اطلاعاتی به بیرون درز ننموده است.

تاریخچه ای کوتاه

حزب جمهوری خلق (CHP) درست به اندازه جمهوری ترکیه عمر دارد و شاید بتوان آن را یکی از قدیمی ترین و سالمندترین احزاب دنیا دانست. چرا که مصطفی کمال٬ به محض تاسیس جمهوری ترکیه در سال 1923 میلادی٬ این حزب را به عنوان یگانه حزب قانونی کشور تاسیس کرد و تا سال 1950 میلادی که قانون تک حزبی حکمفرما بود٬ حزب مصطفی کمال توانست قدرت را به صورت یک قبضه در اختیار داشته باشد.

حزب جمهوری خلق به عنوان یک حزب سوسیال دموکرات٬ عمیقاً به دو اصل لاییسم و کمالیسم پایبند است و خود را مامور حفظ این دو اصل می داند.

از مصطفی کمال تا کمال کلیچدار اوغلو

عظیمترین حزب مخالف دولت در ترکیه٬ در عمر 97 ساله خود تا به امروز فقط 7 رهبر به خود دیده است:

مصطفی کمال در سال 1923 میلادی حزب جمهوری خلق را تاسیس نموده و رهبر آن شد. چند سال بعد از آن٬ قانون شناسنامه تصویب شد و مصطفی کمال به یاری یک هیات مشاور٬ لقب آتاتورک به معنی پدر ترک ها را برای خود انتخاب کرد.

او از سال 1923 میلادی تا زمان مرگ یعنی تا سال 1938 و به مدت 15 سال رهبر حزب جمهوری خلق بود.

زمانی که آتاتورک٬ رئیس جمهور ترکیه و رهبر حزب جمهوری خلق بود٬ پست نخست وزیری در اختیار ژنرال عصمت اینونو بود. او که یار غار آتاتورک و مرد شماره 2 جمهوری به شمار می رفت٬ پس از مرگ بنیان گذار جمهوری٬ هم رهبر حزب جمهوری خلق یا ج.ه.پ شد و هم رئیس جمهور.

دوران ریاست جمهوری اینونو کوتاه بود اما به مدت 34 سال یعنی از سال 1938 تا سال 1972 و تا چند ماه پیش از مرگ٬ رهبر ج.ه.پ ماند.

پس از اینونو٬ بلنت اجویت رهبر حزب شد که دارای محبوبیت مردمی و جاذبه های فرهنگی و روشنفکری بود. اما کودتای مهلک سال 1980 میلادی٬ حزب جمهوری خلق را نیز مانند احزاب دیگر تعطیل کرد و به این ترتیب یک وقفه 12 ساله در حیات سیاسی این حزب ایجاد شد.

در سال 1992 میلادی و در شرایطی که با ظهور تورگوت اوزال٬ فضای سیاسی ترکیه بازتر شده بود٬ دنیز بایکال رهبر حزب شد. اما در آن دوران٬ فضای سیاسی ترکیه به شدت متحول شده و حزب جمهوری خلق٬ در کنار رقبای قدرتمندی همچون سلیمان دمیرل٬ تانسو چیللر٬ نجم الدین اربکان٬ دولت باغچلی٬ مسعود ییلماز و دیگران٬ چندان قدرتمند نبود و بلنت اجویت و همسرش رخشان خانم هم٬ راه خود را از دوستان قدیمی جدا نموده و حزب دیگری تاسیس نموده بودند.

دنیز بایکال از سال 1992 تا 1995 رهبر حزب بود. اما در سال 1995 میلادی٬ یک سیاست مدار قدیمی کُرد به نام حکمت چتین٬ کرسی رهبری را از او گرفت. حکمت چتین اهل لیجه دیاربکر٬ سابقه چندین دوره نمایندگی مجلس٬ وزارت امور خارجه و ریاست مجلس ملی ترکیه را در کارنامه داشت و همواه می گفت: من ترک هستم و فقط ریشه من کُردی است.

البته توجه او به مسائل کُردی در همین حد بود و اتفاقاً در حفظ آرمان های کمالیستی و ترکی٬ از دیگر رهبران حزب٬ تندروتر بود.

با این همه٬ دوران ریاست او کمتر از 1 سال دوام آورد و دنیز بایکال٬ باز هم از سال 1995 تا سال 1999 میلادی٬ رهبر حزب شد.

در سال 1999 میلادی٬ سیاست مدار و روزنامه نگاری به نام آلتان اویمن٬ رهبر حزب شد. اما او نیز به سرنوشت چتین دچار شد و پس از یک سال دوباره ناچار شد کرسی را به دنیز بایکال تحویل دهد.

از سال 2000 میلادی تا سال 2010 میلادی دنیز بایکال همچنان رهبر حزب بود اما به خاطر انتشار فایل تصویری یک رسوایی جنسی٬ ناچار به استعفا شد.

هنوز هم معین نیست که آیا انتشار آن فایل ویدیویی٬ توطئه ای از جانب شاگردان متنفذ فتح الله گولن بود که در همه جا نفوذ نموده و حتی اتاق خواب سران ترکیه را شنود می کردند٬ یا پای یک اختلاف داخلی در میان بود.

به هر حال٬ دنیز بایکال رفت و کرسی رهبری حزب باز هم به یک کُرد رسید. یعنی فردی به نام کمال کلیچدار اوغلو از نمودهای علوی اهل درسیم که برخلاف حکمت چتین٬ تا به امروز هیچگاه حاضر نشده خود را یک کُرد یا علوی بنامد و همیشه خود را از این مباحث دور نگه داشته است.

او در سال 2013 میلادی و در شرایطی که مذاکرات صلح بین ترکیه و پ.ک.ک در جریان بود٬ به دیاربکر سفر کرد. در آن سفر٬ عثمان بایدمیر شهردار دیاربکر و از سیاست مداران وابسته به پ.ک.ک یک فرهنگ لغت کُردی به کلیچدار اوغلو هدیه داد و گفت: با توجه به این که خود شما هم کُرد هستید٬ امیدواریم این هدیه برایتان سودمند باشد.

کلیچدار اوغلو٬ هدیه را مودبانه پذیرفت اما حتی یک کلمه٬ حرف نزد. شاید او حدس نمی زد که بعدها مجبور گردد٬ با نمودهای وابسته به پ.ک.ک٬ علیه اردوغان٬ هم جبهه گردد.

چالش های حزب و کلیچدار اوغلو

محرم اینجه سیاست مدار آینده دار ترک٬ در رقابت با اردوغان در انتخابات ریاست جمهوری٬ توانست بالای 30 درصد از رای مردم ترکیه را به دست بیاورد که به طرز مشهودی بالاتر از آرای حزب او در انتخابات مجلس بود.

به همین خاطر او پس از انتخابات٬ خواستار کناره گیری کلیچدار اوغلو شده و بیان کرد که حق طبیعی خود می داند رهبر حزب گردد. اما با وجود فشار بخش قابل توجهی از اعضا٬ او به هدف خود نرسید. حالا معین نیست که آیا او نامزد رهبری خواهد شد و آیا خواهد توانست در کنگره پیش رو٬ کلیچدار اوغلو را شکست دهد یا خیر.

بر اساس قوانین سیاسی ترکیه٬ حزب جمهوری خلق٬ دارای اعضای رسمی رده بالایی است که در این حزب حق رای دادن دارند و بر اساس همان سنت انتخاباتی آمریکایی٬ آنان را به عنوان دیلیگیت می شناسند.

حزب جمهوری خلق٬ در سراسر ترکیه دارای 1376 دیلیگیت است که البته یکی از آنان فوت نموده و در کنگره پیش رو٬ 1375 دیلیگیت حزب٬ تکلیف کرسی رهبری و انتخابات دیگر اجزای حزب را روشن می نمایند.

بر اساس قوانین داخلی٬ هر فردی که بخواهد نامزد رهبری گردد٬ باید امضای تاییدیه دست کم 5 درصد از دیلیگیت ها را در اختیار داشته باشد.

حالا چنین به نظر می رسد که قدیمی ترین حزب سیاسی ترکیه٬ برای قدرتمندتر شدن و هموارسازی راه شکست اردوغان در آینده٬ احتیاج به آن دارد که از این چند چالش مهم عبور کند:

1.ارائه سیاست های آلترناتیو در خصوص شرایط مالی ترکیه.

2.مواجهه این حزب با مساله نمودها و کسب رضایت حزب خوب به عنوان شریک این حزب در ائتلاف ملت برای همراهی با نمودها.

3.معین تکلیف رهبری حزب.

4.ایجاد تغییراتی جدی در استراتژی و سیاست های کلان حزب در خصوص محافظه کاران و دین داران.

berlinro.ir: آلمان: سفر به مهد صنعت و فناوری اروپا، برلین، هامبورگ، هانوفر

namasho.com: نماشو: آگهی رایگان، رپورتاژ رایگان، آگهی بنری ارزان، خرید بک لینک